Giữa núi rừng hùng vĩ của vùng cực Bắc, lễ hội Cầu Trăng của người Tày ở Hà Giang là một nét đẹp văn hóa độc đáo, gắn liền với tín ngưỡng nông nghiệp lâu đời. Mỗi dịp Rằm tháng Tám, người Tày lại tụ họp bên ánh trăng rằm để cầu cho mưa thuận gió hòa, mùa màng bội thu và cuộc sống no ấm. Đây không chỉ là lễ hội tâm linh, mà còn là minh chứng cho tinh thần đoàn kết và bản sắc văn hóa đặc sắc của người Tày Hà Giang. Hãy cùng Vé xe Hà Giang tìm hiểu những thông tin đặc sắc về lễ hội này nhé!

1. Giới thiệu về lễ hội Cầu Trăng – Di sản tinh thần của người Tày Hà Giang

Giữa vùng núi non trùng điệp của Hà Giang, nơi hội tụ nhiều dân tộc anh em sinh sống, người Tày đã gìn giữ và phát triển nhiều lễ hội đặc sắc. Trong đó, lễ hội Cầu Trăng (hay còn gọi là lễ hội Cầu Ánh Trăng) là một nét sinh hoạt văn hóa tâm linh độc đáo, mang ý nghĩa cầu cho mưa thuận gió hòa, mùa màng tươi tốt và cuộc sống no ấm.

Lễ hội này thường được tổ chức vào đêm Rằm tháng Tám âm lịch, khi ánh trăng tròn vành vạnh soi khắp núi rừng – tượng trưng cho sự sung túc, viên mãn và hạnh phúc. Với người Tày, trăng không chỉ là biểu tượng của thiên nhiên, mà còn là vị thần linh thiêng che chở cho mùa màng và con người.

Xem thêm: nhà xe quang nghị hà giang hà nội, xe khách hà nội hà giang, xe hà nội hà giang

1.1. Nguồn gốc của lễ hội

Theo truyền thuyết dân gian, từ xa xưa, người Tày tin rằng ánh trăng có thể xua tan tà khí, mang lại may mắn và phù hộ cho muôn loài. Khi trăng tròn nhất cũng là lúc đất trời giao hòa, cây cối sinh sôi và mùa màng hứa hẹn bội thu. Vì vậy, họ tổ chức lễ hội Cầu Trăng để bày tỏ lòng biết ơn thần Trăng và cầu mong một năm mưa thuận, lúa đầy bồ, ngô đầy kho.

Ban đầu, lễ hội chỉ diễn ra trong phạm vi gia đình hoặc bản nhỏ. Nhưng về sau, khi cuộc sống cộng đồng phát triển, lễ hội Cầu Trăng trở thành ngày hội lớn của toàn bản, thu hút người dân từ các vùng lân cận cùng tham gia.

1.2. Ý nghĩa tâm linh và nhân văn

Lễ hội Cầu Trăng mang nhiều tầng ý nghĩa sâu sắc:

• Tâm linh: Cầu xin thần linh phù hộ, tránh thiên tai, sâu bệnh và đem lại vụ mùa tốt.
• Cộng đồng: Là dịp người dân trong bản quây quần, giao lưu, tăng cường đoàn kết.
• Nhân văn: Gợi nhắc con người sống hòa hợp với thiên nhiên, trân trọng nguồn cội và giá trị truyền thống.

Ánh trăng trong tâm thức người Tày không chỉ là nguồn sáng, mà còn là ánh sáng dẫn đường, biểu tượng của niềm tin, hy vọng và sự bình an.

Xem thêm: Hướng dẫn di chuyển từ Hà Nội - Hà Giang chi tiết nhất năm 2025

1.3. Thời gian diễn ra Lễ hội Cầu Trăng Hà Giang

Lễ hội cầu Trăng Hà Giang được tổ chức vào dịp ngày Rằm tháng Tám, kéo dài 2 ngày từ ngày 14 đến hết ngày 15 hằng năm. Chỉ được tổ chức trong thời gian ngắn nhưng lễ hội vẫn có rất nhiều sự kiện thu hút người dân trong các bản và du khách tham gia.

1.4. Địa điểm

Lễ hội được tổ chức bởi người Tày trên khắp địa bàn tỉnh Hà Giang. Thông thường mỗi xã sẽ tổ chức riêng một lễ hội với quy mô lớn nhỏ tùy thuộc vào dân số của từng vùng. Địa điểm tổ chức lễ hội Cầu Trăng lớn nhất, thu hút sự tham gia đông đảo của người dân và du khách nhất là thôn Bản Loan, xã Yên Định, huyện Bắc Mê.

Các bản người Tày ở các huyện như Quang Bình, Bắc Quang, Hoàng Su Phì, và Vị Xuyên là nơi còn lưu giữ nhiều nghi thức lễ hội Cầu Trăng nhất. Mỗi bản có cách tổ chức riêng, nhưng đều giữ chung tinh thần tôn vinh thần Trăng và cầu mong mùa màng sung túc.

Không gian tổ chức thường là khoảng sân rộng giữa bản hoặc bãi đất trống ven suối, nơi trăng có thể chiếu sáng toàn bộ khu vực, tạo nên khung cảnh huyền ảo giữa núi rừng.

Lễ hội Cầu Trăng Hà Giang là ngày lễ vui nhất trong năm thu hút sự tham gia của tất cả nam nữ trong vùng

Xem thêm: xe Hà Nội Hà Giang, xe Hà Giang Hà Nội, xe khách hà nội hà giang

2. Khám phá nét độc đáo của lễ hội Cầu Trăng của người Tày ở Hà Giang

2.1. Công tác chuẩn bị

Trước ngày lễ, người dân trong bản cùng nhau dọn dẹp nhà cửa, trang hoàng sân bãi, làm bánh nếp, bánh trôi, rượu ngô, và các món đặc sản của địa phương để dâng cúng. Đặc biệt, bánh trăng (khẩu sli) và rượu ngô men lá là hai lễ vật không thể thiếu trong mâm cúng thần Trăng.

Người được chọn làm thầy Then (hoặc thầy cúng) là người có uy tín, hiểu biết về phong tục và có khả năng giao tiếp với thần linh.

2.2. Phần lễ

Phần lễ được tổ chức bắt đầu từ tối ngày 14/8  m lịch, thời điểm ánh trăng bắt đầu lên chiếu sáng vạn vật trong bản. Lúc này, các già làng sẽ tổ chức “cúng thổ công chúa bản” tại một ngôi miếu linh thiêng trên một bãi đất trống rộng rãi và sạch sẽ để xin phép bề trên cho người dân tổ chức lễ hội Cầu Trăng vào ngày hôm sau. Đến tối ngày 15/8, khi mẹ trăng bắt đầu xuất hiện trên bầu trời, thầy cúng sẽ tiến hành tập hợp bà con ở sân và cúng thổ công, thần linh để tỏ lòng thành kính. Trong lúc đó, một nhóm người được lựa chọn trong bản sẽ múa vòng quanh bàn cúng đến khi hoàn thành nghi thức khai hội đón trăng.

Các già làng chuẩn bị trang phục và lễ vật để dâng lên thần linh, tổ tiên

2.3. Phần hội

Các trò chơi trong lễ hội Cầu Trăng rất thú vị và hấp dẫn, tiêu biểu như trò bịt mặt uống nước này

Phần hội được tổ chức sớm hơn phần lễ để bà con có nhiều thời gian tham gia các hoạt động chào mừng hơn. Từ sớm ngày 14/8, dân làng đã tổ chức nhảy múa xung quanh các bàn lễ đặt ngoài trời để tỏ lòng vui mừng. Sau đó là lễ hội ẩm thực truyền thống nơi mỗi đội thi sẽ nấu một món ăn đặc sản của người Tày Hà Giang như xôi ngũ sắc, mắm thịt lợn, cơm lam, trám muối, măng muối, mắm cá chép… Tiếp đến, dân bản sẽ có dịp trổ tài, khoe sự khéo léo và sức mạnh của mình qua các trò chơi dân gian cực kỳ thú vị và hấp dẫn. Khi tất cả đã thấm mệt, mọi người quây quần bên nhau, cùng thưởng thức những món ăn đã chuẩn bị từ trước và trong hội thi ẩm thực. Cùng với ly rượu cay nồng ngày lễ, dân bản cất lên những bài hát đằm thắm, thể hiện tình yêu lứa đôi, tình yêu với xóm làng, với quê hương đất nước.

Khi mẹ trăng lên trên chính giữa đỉnh đầu cũng là lúc báo hiệu lễ hội Cầu Trăng chính thức kết thúc. Ai ai cũng lưu luyến tiếc nuối nên vẫn còn nán lại để gửi đến nhau những lời chúc tốt đẹp và lời ca tiếng hát vang đất trời cây núi. Lúc này, già làng sẽ đi vòng quanh, phát hạt giống cho tất cả mọi người để chúc bà con trong bản một vụ mùa mới gieo trồng thuận lợi và ấm no sung túc.

Hội thi nấu ăn của những người phụ nữ khéo tay hay làm

Ánh trăng khuất dần báo hiệu lễ hội sắp kết thúc

3. Ý nghĩa Lễ hội Cầu Trăng Hà Giang

Từ bao đời nay, lễ hội Cầu Trăng Hà Giang là lễ hội dân gian đậm chất tâm linh với mục đích chính là nhờ Mẹ Trăng ban phước lành cho dân bản, cầu cho mùa màng bội thu, mưa thuận gió hòa, cuộc sống trong bản luôn bình an và gặp nhiều may mắn.

Lễ hội Cầu Trăng Hà Giang là một trong những lễ hội vui và quan trọng nhất của cộng đồng dân tộc người Tày ở Hà Giang. Lễ hội này xuất phát từ tín ngưỡng của người Tày rằng trên trời có mẹ trăng và 12 nàng tiên luôn luôn theo dõi và bảo vệ cho đời sống cũng như mùa màng của dân làng. Bởi vậy, họ đã tổ chức lễ hội này vào mùa trăng đẹp nhất để mời mẹ trăng và những người con xuống chung vui ngày Tết Trung Thu. Đây cũng là dịp để trai gái trong bản có cơ hội gặp gỡ, cất lên những ca khúc giao duyên để tìm được nửa kia của mình. Với những người dân lớn tuổi, lễ hội là nơi mọi người hỏi han sức khỏe của nhau, cùng ôn lại những công việc và thành quả của một năm lao động. Trẻ em trong bản thì đua nhau vui đùa cùng những chiếc đèn ông sao vui phá cỗ.

Lễ hội Cầu Trăng có ý nghĩa rất lớn trong đời sống tinh thần của người Tày Hà Giang

4. Ẩm thực truyền thống trong lễ hội Cầu Trăng

Ẩm thực là phần không thể tách rời trong các lễ hội của người Tày. Trong lễ hội Cầu Trăng, bàn tiệc cộng đồng được bày biện với nhiều món đặc trưng như:

• Xôi ngũ sắc: Tượng trưng cho ngũ hành và cầu mong cuộc sống sung túc.
• Thịt trâu gác bếp, cá nướng: Biểu hiện cho sức mạnh và sự bền bỉ.
• Rượu ngô: Dâng thần linh và cùng nhau chúc tụng đoàn kết.
• Bánh trôi, bánh nếp, bánh khẩu sli: Mang hình tròn như mặt trăng, biểu tượng cho hạnh phúc viên mãn.

5. Giá trị văn hóa và du lịch của lễ hội Cầu Trăng Hà Giang

5.1. Bảo tồn bản sắc dân tộc Tày

Lễ hội Cầu Trăng là một phần không thể thiếu trong đời sống tinh thần của người Tày. Mỗi nghi lễ, mỗi bài hát, điệu múa trong lễ hội đều phản ánh triết lý sống hòa hợp với tự nhiên, tôn trọng và gìn giữ những giá trị truyền thống.

5.2. Tiềm năng phát triển du lịch văn hóa

Ngày nay, Hà Giang không chỉ nổi tiếng với cao nguyên đá Đồng Văn hay hoa tam giác mạch, mà còn hấp dẫn du khách bởi các lễ hội dân gian đặc sắc. Trong đó, lễ hội Cầu Trăng là điểm nhấn văn hóa thu hút du khách trong và ngoài nước muốn khám phá đời sống tinh thần của đồng bào Tày.

Các tour du lịch cộng đồng kết hợp trải nghiệm lễ hội giúp du khách được hòa mình vào không gian văn hóa nguyên sơ, thưởng thức ẩm thực, và tham gia trực tiếp vào nghi thức truyền thống.

6. Những nỗ lực gìn giữ và phát huy lễ hội Cầu Trăng

Nhằm bảo tồn di sản văn hóa phi vật thể, chính quyền Hà Giang cùng các cộng đồng địa phương đã:

• Tổ chức khôi phục và tái hiện lễ hội hàng năm.
• Đưa lễ hội Cầu Trăng vào chương trình du lịch trải nghiệm cộng đồng.
• Tuyên truyền giáo dục thế hệ trẻ hiểu và tự hào về bản sắc dân tộc.
• Hỗ trợ nghệ nhân dân gian, thầy cúng và đội văn nghệ địa phương bảo tồn nghi lễ gốc.

Nhờ đó, lễ hội không chỉ tồn tại trong ký ức mà còn trở thành cầu nối giữa quá khứ và hiện tại, lan tỏa giá trị văn hóa Tày đến du khách bốn phương.

7. Di chuyển đến Hà Giang như thế nào?

Nếu di chuyển bằng xe khách tuyến Hà Nội - Hà Giang thì sẽ mất khoảng 6 – 7 tiếng. Đây là phương tiện phổ biến bởi mức giá phải chăng, an toàn và phù hợp với đa số du khách.

Một số nhà xe được nhiều bạn chọn như xe Quang Giang, xe Ngọc Cường, xe Ngọc Sơn,  nhà xe Bằng Phấn, xe Quang Đạo, xe Quang Nghị, xe Đăng Quang, xe Vĩnh Thiện hay xe Quang Tuyến. Các hãng xe có xe giường nằm và ghế ngồi cho du khách lựa chọn. Ngoài ra bạn cũng có thể tìm xe limousine ít chỗ, riêng tư hơn. Tuy nhiên nếu bạn say xe thì nên cân nhắc nhé vì thường các bác tài xe khách thường chạy khá "lụa" chứ không êm như bác tài theo tour Hà Giang suốt chuyến đâu. Thêm nữa là sau khi đến thành phố Hà Giang bạn sẽ phải chuyển sang xe khách khác hoặc tự thuê xe máy. 

Xem thêm: Vé xe Hà Nội Hà Giang

Nếu bạn đi theo nhóm, gia đình thì có thể lựa chọn thuê xe du lịch loại 4 chỗ, 7 chỗ ,16 chỗ. Trong đó, thuê xe du lịch 16 chỗ là tốt nhất vì chỗ ngồi thoải mái hơn hẳn và lái xe thông thạo đường hơn, nhất là đường đi Sapa khá dài và quanh co, dễ gây mệt mỏi.

Xem thêm: Cho thuê xe Ô tô du lịch 16 chỗ Hà Giang và trên Toàn Quốc

Khi xe đã cập bến xe Hà Giang, du khách tiếp tục di chuyển đến Quản Bạ Hà Giang bằng cách thuê xe máy. Tại Hà Giang cho thuê chủ yếu hai loại xe số và xe tay gôn phù hợp với địa hình đồi núi. Mức giá thuê xe dao động 150.000đ – 200.000đ/ xe. 

Xem thêm: Dịch vụ thuê xe máy hà giang

Lễ hội Cầu Trăng của người Tày ở Hà Giang là bức tranh văn hóa sống động, kết tinh giữa tín ngưỡng nông nghiệp và triết lý nhân sinh sâu sắc. Mỗi đêm trăng rằm tháng Tám, ánh sáng dịu dàng của trăng không chỉ soi sáng núi rừng mà còn thắp lên trong lòng người dân niềm tin, hy vọng và tình yêu cuộc sống.

Với du khách, tham gia lễ hội Cầu Trăng không chỉ là một trải nghiệm du lịch mà còn là hành trình khám phá tâm hồn con người miền sơn cước – nơi thiên nhiên, tín ngưỡng và văn hóa hòa quyện làm một.